Lise öğrencileri Google Bilim Fuarı'nda yarı finale kaldı

İSTANBUL - Zehra Melek Çat

Lise öğrencileri Emirhan Belli ve Serkan Aslan, sebze ve meyve atıklarından biyoplastik üretmeyi amaçlayan projeleriyle Google Bilim Fuarı'nda (Google Science Fair) yarı finale kalmayı başardı.

Borsa İstanbul Başakşehir Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 11. sınıf öğrencisi Belli, izlediği çevre kirliliği haberlerinden etkilenerek, "doğaya zarar vermeyen plastik" üretmek için çalışmaya başladı.

Projeye Şehremini Anadolu Lisesi 11. sınıf öğrencisi Serkan Aslan da dahil oldu. Gerekli olan laboratuvar malzemelerini ve kimyasalları üniversiteyle belediyelerin laboratuvarlarından temin eden öğrenciler, Belli'nin evinin mutfağında sebze ve meyve kabuklarını önce macun haline getirdi.

Macun daha sonra Belli'nin annesinin yemek ve börek pişirdiği fırında kurutulup granüle dönüştürüldü.

Projeleriyle ABD'de 13-18 yaş grubunda genç bilim insanlarının yarıştığı Google Bilim Fuarı'na (Google Science Fair) katılan öğrenciler yarı finale kaldı.

Belli ve Aslan, elde ettikleri granülleri plastiğe çevirmek ve gelecek yıl mayısta yapılacak final için destek bekliyor.

Kimya bölümü öğrencisi Belli, AA muhabirine yaptığı açıklamada, plastiklerin petrol türevi olduğu için doğada çok uzun süre çözünmediğini ve çevre kirliliğine neden olduğunu söyledi.

Belli, izlediği çevre kirliliği haberlerinden de etkilendiğini belirterek, bir çözüm bulmak için organik atıkların kullanılabileceği fikrinden yola çıktığını, yaptığı araştırmalarla gıda atıklarından biyoplastik üretildiğini gördüğünü ifade etti.

Araştırmaları sırasında Bezmialem Vakıf Üniversitesi'ne başvurduğunu dile getiren Belli, "Derslere katıldım. İstanbul Üniversitesi hocalarına danıştım, beni araştırma yerlerine yolladılar. 'Nasıl yapabilirim?' diye teorilere baktım. Sonrasında Tıp Fakültesi laboratuvarını kulandım. İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi'nden Dr. Öğretim Üyesi Leyla Türker Şener yardımcı oldu. Bir müddet o laboratuvarı kullandım, sonra evde yapmaya karar verdim." diye konuştu.

"Küçük bir plastik örneği elde ettik"

Belli, maddi imkanları olmadığı için beheri ocakta kaynattıklarını, elde ettikleri macunu etüv yerine annesinin kullandığı ocaklı fırında pişirdiğini söyledi.

Çalışmaları sonucunda küçük bir plastik örneği elde ettiklerini vurgulayan Belli, şunları anlattı:

"İlerleme kaydedebilmemiz için laboratuvar ortamında çalışmamız lazım. Yapısında nişasta bulunduran meyve, sebze kabuklarını kullanıyoruz. Çöpe atılan sebze, meyve atıklarını aldık, onlarla neler yapabileceğimizi araştırdık. Elma kabuğunu çeşitli kimyasallarla karıştırıp püre haline getiriyoruz. Kaynattıktan sonra fırınlıyoruz ve bir gün bekletiyoruz. Evdeki fırında 80 derecede yarım saat, 1 saat bekletiyoruz."

Belli, kullandıkları kimyasalları bireysel almak için yetkilerinin olmadığını, bunları üniversitelerden ve belediyelerden temin ettiklerini dile getirdi.

Projeleriyle Google Bilim Fuarı'na katıldıklarını aktaran Belli, şöyle devam etti:

"Türkiye'den tek katılımcıydık. Yarı finalist olduk. Projemizi yazılı olarak gönderdik ama final için laboratuvar ortamında çalışmamızı sunmamız gerekiyor, plastiği elde etmek gerekiyor. Özellikle gıdayla temas eden tabak, bardak, kaşık, çatal gibi ürünler elde etmek istiyoruz. Kullandığımız plastikler doğada 450 yılda çözünüyor. Granül üzerinde denedim, biyoplastik iki haftada çözünüyor. En son organik atıkları granül hale getirdik. Metal kompleks uygulanıp sertleştirilecek fakat laboratuvar ortamımız yok. Finalde 10 kişi yarışacak."

Biyoplastik üretmek için evinin mutfağını kullanmak istediğini ailesine söylediğinde, ailesinin fikrini desteklediğini vurgulayan Belli, projesinin ödül almasıyla yurt dışında eğitim imkanı elde edebileceğini dile getirdi.

"Proje gelecek vadediyor"

Şehremini Anadolu Lisesi 11. sınıf öğrencisi Serkan Aslan da projenin gelecek vadettiğini ifade ederek, şöyle konuştu:

"Biyoplastik maliyet olarak da petrol türevi plastikten çok daha ucuz. Çöpe gidecek atıkların geri dönüşüm için kullanılması da mümkün. Petrol türevi plastik kanserojen ama biyoplastiğin zararı yok. 2 haftada çözündüğü için de doğayı kirletmiyor. Biyoplastik suda ve toprakta çok kolay çözünüyor, hatta toprakta gübre görevi bile görebilir. Projemizin en önemli özelliği canlılara ve doğaya zarar vermemesi. Projemize soyadlarımızın birleşimi olan 'Bellan' ismini verdik. İnternet sitesi kurmaya çalışıyoruz ve sosyal medya hesapları oluşturuyoruz."