Osmanlı Padişahları: III. Mehmed (1595 – 1603)

Gençliği ve Tahta Çıkışı

Sultan Üçüncü Mehmed, 26 Mayıs 1566’da Manisa’da doğdu. Babası Sultan Üçüncü Murad, annesi (Venedik kökenli Sofia) Safiye Sultan’dır. Üçüncü Mehmed detaylı bir ilim eğitimi görmüştür. 1583’te Manisa sancak beyliğine atanıp 1595 yılına kadar burada kaldı. Manisa’dan babasının vefatı üzerine ayrılıp İstanbul’a geldi ve 13. Osmanlı padişahı olarak tahta geçti. Tahta çıktığı 1595 yılından ölümüne kadar ise padişahlığını sürdürdü. Sancaktan gelip sorunsuz bir şekilde tahta çıkan son şehzadedir. Ayrıca I. Süleyman'dan 30 yıl sonra kendisi sefere çıkan ilk padişahtır.

 

Huzursuzluklar ve Eleştiriler

 

Sultan Üçüncü Mehmed’in hükümdarlığı Osmanlı İmparatorluğu’nun duraklama dönemine rast gelmektedir. Tahta çıkar çıkmaz Avusturya ile olan sorunlardan sonra savaşlar yapılmış ve yenilgiler yaşanmıştır. Dışardaki sorunlarla beraber, Sarayın içi de her zaman huzurlu değildi. Sultan III. Mehmed, annesine düşkünlüğü ile bilinirdi. Ancak annesinin bu sevgi ve saygıyı suiistimal edip oğlunu manipüle etmeye çalıştığı ve sarayda, yönetimde istediğini yaptırmaya yönlendirdiği bilinirdi. Bazı konularda Padişahı zorlayıp istediğini yaptırıyor, bu da devlet işlerinde karışıklıklara sebep oluyordu. Mesela, onun önerdiği isimler veziriazamlığa, vezirlik makamına getiriliyordu. Safiye Sultan bazı kötü haberlerin oğluna ulaşmasını da engelliyordu. Bu durum gerek Saray içinde gerekse halk arasında yayılan dedikodularla sıkça eleştirilmiştir.

 

Kişiliği, Savaşlar ve Vefatı

 

Sultan III. Mehmed dinine düşkün bir kişiydi ve tasavvufa da son derece meraklıydı. Babasının aksine Cuma namazları çıkışında halkla konuşur, onların sıkıntılarına kulak verirdi. Kaynaklar Sultan Üçüncü Mehmed’in kolayca üzüntüye kapıp, yemekten, içmekten kesilmeye meyilli biri olduğunu söyler. Özellikle yurtiçinde Celâlî isyanları ve yurtdışında İran savaşlarının çok uzun sürmesi onu büyük üzüntü içinde bıraktı. Sağlığının Tebriz'in düşmesi ve doğu cephesinden gelen kayıp haberlerinden sonra gitgide kötüleştiği ve 20 Aralık'ta hayatını kaybettiği belirtilmiştir. Sebebi tam bilinmese de ölüm nedeni kalp krizi veya kalp durması olarak yazılır. Sekiz yıllık hükümdarlığı boyunca çok fazla eser yaptırmamış olsa da annesi ve süt annesi için yaptırdığı camii ve külliyeler bilinen mimari eserler arasındadır.

Kaynakça: https://www.ttk.gov.tr/tarihveegitim/osmanli-padisahlari/